Gydag ychydig llai na dwy wythnos i fynd tan prif ddigwyddiad ynni Cymru, Renewable Wales, roeddem yn meddwl yr hoffech chi ddarllen y Rhagair i’r rhaglen, a ysgrifennwyd gan ein Cyfarwyddwr, David Clubb. Mwynhewch – a welwch ar y 16eg!
Rhagair
Er bod y newyddion mawr hyd yn hyn 2016 wedi bod yn yr etholiad ar gyfer y Cynulliad Cenedlaethol, bydd hefyd yn cael ei cael ei ddiffinio yng Nghymru erbyn y hynt Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol. Mae gan y ddeddfwriaeth hon y potensial i fod arfer gorau yn rhyngwladol ar gyfer sicrhau bywoliaeth ac amgylchedd ar gyfer y rhai heb eu geni eto, tra’n parchu hawliau’r rhai sy’n byw ar hyn o bryd ac yn gweithio yma.
Er bod Lles o Cenedlaethau’r Dyfodol Ddeddf yn dipyn o arddangos i Gymru, dim ond un elfen o gorff sydd eisoes-drawiadol o ddeddfwriaeth sydd yn amlygu’r gwahaniaeth rhwng Cymru rannau eraill o’r DU – ar gyfer y rhan fwyaf mewn iawn ffordd cadarnhaol ar gyfer ein diwydiant.
Arfau deddfwriaethol dylanwadol eraill yn cynnwys Deddf Cynllunio sy’n rhoi mwy o eglurder ar y broses gynllunio, yn enwedig amserlenni, ar gyfer prosiectau ynni adnewyddadwy; Ddeddf yr Amgylchedd sy’n gofyn am gamau gweithredu parhaus gan gyrff y sector cyhoeddus i fynd i’r afael eu hôl-troed amgylcheddol eu hunain; a Deddf Teithio Llesol a fydd yn lleihau twf yn y dyfodol o draffig, ac felly ynni sydd ei angen i symud pobl mewn cymunedau ledled Cymru.
 |
| Bydd gwell seilwaith a chyfleusterau ar gyfer cerddwyr a beicwyr yng Nghymru yn deillio o Ddeddf Teithio Llesol Llun: Adrian Kingsley-Hughes |
Bob blwyddyn rydym yn rhoi sylwadau ar y cofnodion sy’n cael eu torri gan y sector, a bod y duedd wedi parhau, gyda trydan adnewyddadwy goddiweddyd niwclear yn 2015 i fod y sector trydydd mwyaf cynhyrchu yn y DU. Er gwaethaf amgylchedd polisi heriol iawn gwyddom fod miloedd o eneraduron ynni adnewyddadwy yn dal i gael eu gorsedda bob dydd, pob un ohonynt yn lleihau ein heffaith nwyon tŷ gwydr, a gohirio’r angen am uwchraddio seilwaith grid.
Er bod llawer i’w ddathlu, mae rhwystrau enfawr i’w goresgyn os ydym am fod yn wlad wirioneddol gynaliadwy sy’n medi budd o economi ynni cynaliadwy yn llawn.
Yn gyffredin â gweddill y DU, mae materion grid parhau i pla datblygiadau newydd. Gall er storio trydan fod yn rhan o’r ateb – a bydd ein digwyddiad Smart Energy Wales ym mis Medi helpu i ddeall mwy am hynny – poenau cychwynnol digonedd, a’r rheoleiddwyr gael swydd anodd o’n blaenau wrth geisio cydbwyso cyfanrwydd y rhwydwaith gyda’r gofyniad i gysylltu miliynau o generaduron a ddosbarthwyd.
Yr ydym yn dal i aros am y blodeuo ein sector ynni morol eginol, ac er bod myrdd o arwyddion calonogol yn Sir Benfro ac Ynys Môn, ni all llwyddiant yn cael eu cymryd yn ganiataol. Mae cefnogaeth Llywodraeth Cymru yn y sector hwn yn cael ei werthfawrogi’n wirioneddol.
Morlyn Llanw Bae Abertawe yn aros am ganlyniad adolygiad i hyfywedd a chost o forlynnoedd llanw yn y DU. Mae gan y prosiect botensial gwirioneddol trawsnewidiol ar gyfer y sector ynni, y gadwyn gyflenwi ehangach, ac ar gyfer datblygu’r cyfan Bae Abertawe Rhanbarth Ddinas. Gobeithiwn yn fawr fod yr adolygiad i mewn i lagwnau llanw yn dod i’r casgliad eu bod yn rhan bwysig o’r seilwaith ynni y DU.
 |
| Swansea Bay Llanw Morlyn yn cynnig amrywiaeth eang o gyfleusterau hamdden, ynghyd â’r cynhyrchu ynni |
Fel y soniwyd eisoes, 2016 oedd y flwyddyn yr etholiadau Cynulliad Cenedlaethol. Rydym yn llongyfarch yr ymgeiswyr llwyddiannus, a nodi gyda phleser yr ymrwymiad cryf i gynaliadwyedd yn llawer o’r Aelodau newydd, yn ogystal ag arbenigedd sylweddol a ddygwyd o siambrau deddfwriaethol eraill. Rydym yn edrych ymlaen at weithio gyda’r Cynulliad newydd er mwyn dod â’r manteision niferus sector ynni cynaliadwy sy’n ffynnu at y bobl, busnesau a chymunedau Cymru. Mae gennych gyfle i holi rhai o Aelodau’r Cynulliad yn ein Ynni Hawl i Holi erioed-boblogaidd sy’n rowndiau oddi ar y rhaglen ar gyfer y diwrnod.
Yn olaf, rydym yn annog mynychwyr i gyd heddiw yn gryf i bleidleisio yn y refferendwm ar 23 Mehefin. Er nad ydym yn mabwysiadu swydd yn ffurfiol, bydd y canlyniad y refferendwm yn dylanwadu cyfleoedd cryf ar gyfer twf y sector. Mae llawer o faterion yn amrywio o dargedau ynni adnewyddadwy i effeithlonrwydd ynni mewn adeiladau yn cael eu trin yn wahanol oherwydd ein aelodaeth o’r UE.
Mae ein diolch i noddwyr y digwyddiad hwn – FreshwaterUK a RES – ac i chi, y mynychwyr. Rwy’n siŵr y byddwch yn dod o hyd y diwrnod yn un pleserus, ac yn gobeithio y gweddill 2016 yn bleserus ac yn gynhyrchiol.